USA: coraz więcej miast oferuje darmowy transport publiczny

Coraz więcej dużych miast w Stanach Zjednoczonych pozwala pasażerom za darmo korzystać z usług transportu publicznego. Są to m.in.: Kansas City, Raleigh, Richmond, Olimpia, Tucson czy Aleksandria w Wirginii. Inne miasta, takie jak Denver, testują natomiast duże obniżki cen biletów, a Boston i Nowy Jork pilotują kilka bezpłatnych linii autobusowych.

Wszystko to w celu zachęcenia mieszkańców amerykańskich metropolii do korzystania z tej formy transportu. Wielu ekspertów twierdzi jednak, że zniesienie opłat nie rozwiązuje tragicznego stanu systemów tranzytowych w całej Ameryce i odciąga ograniczone już i tak fundusze od priorytetów, w tym zwiększenia jakości usług transportowych, takich jak punktualność, czas przejazdu czy lepsza higiena w środkach transportu. 

TransitCenter, grupa zajmująca się transportem publicznym, stwierdziła w ankiecie przeprowadzonej w 2018 roku wśród pasażerów o dochodach gospodarstwa domowego poniżej 35,000 dolarów w ośmiu głównych miastach USA, że częstotliwość, bezpieczeństwo, zatłoczenie i niezawodność były ważniejsze dla nich niż sama opłata za przejazd autobusem.

Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Transportu Publicznego co najmniej 35 amerykańskich agencji wyeliminowało opłaty w swojej sieci. Senator Massachusetts Edward Markey i kongresmenka Ayanna Pressley przedstawili w Kongresie projekt ustawy ustanawiającej program grantów o wartości 25 miliardów dolarów w celu wsparcia stanowych i lokalnych wysiłków na rzecz bezpłatnych systemów transportu.

Liczba pasażerów korzystających z publicznego transportu w całym kraju wynosi około 70 procent poziomu sprzed pandemii, a niedobory budżetowe agencji przewozowych grożą cięciami w usługach, zwolnieniami i podwyżkami cen.

W Bostonie liczba pasażerów na trzech trasach, na których obniżono ceny, wzrosła o 35 procent w latach 2021-2022, podczas gdy liczba pasażerów na pozostałej części systemu autobusowego wzrosła o 15 procent. 

Richmond po raz pierwszy wyeliminowało opłaty w marcu 2020 roku i przedłużyło tę politykę do czerwca 2025 roku. Wyeliminowanie zwiększyło liczbę pasażerów o 6 procent w 2022 roku w porównaniu z poziomem z 2019 roku.

Według American Public Transit Association, opłaty za przejazd stanowiły średnio 12,5 procent kosztów operacyjnych agencji transportowych w 2021 roku, w porównaniu z 31,4 procent w 2019 roku. 

Około dwóch trzecich funduszów na działalność agencji tranzytowych pochodzi od rządu. Z tego ponad trzy czwarte dostarczają władze stanowe i lokalne. Rząd federalny wydaje znacznie więcej na drogi niż na tranzyt. 80 procent federalnego podatku od benzyny, który pomaga finansować projekty infrastrukturalne, przeznacza się na drogi. Dwadzieścia procent trafia do agencji transportu publicznego.

Według Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Publicznego, eliminacja opłat za przejazd jest „tępym instrumentem” mającym na celu rozwiązanie problemu przystępności cenowej transportu publicznego. Oświadczenie to pojawiło się po analizie prób programów darmowych przejazdów w takich miastach jak Tallin w Estonii; Dunkierka, Francja i Luksemburg.