Polska: prezydent skierował do TK nowelizację ustawy o KRS

Prezydent Andrzej Duda skierował do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej nowelizację ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Prezydent zarzuca jej szereg niezgodności, jak pisze w uzasadnieniu: “przepisy ustawy budzą wątpliwości co do naruszenia konstytucyjnie chronionych wartości”.

Jak przekonuje Ministerstwo Sprawiedliwości, nowe przepisy przywracają sposób wyboru członków-sędziów KRS w zgodzie z Konstytucją. Usuwają też negatywne konsekwencje ich zdaniem wadliwego rozwiązania, obowiązującego od 2018 roku. Zgodnie z zawartymi w ustawie przepisami 15 sędziów-członków Krajowej Rady Sądownictwa będzie wybieranych w tajnych i bezpośrednich wyborach przez wszystkich sędziów w Polsce.

Nowelizacja ma również dostosować obowiązujące przepisy do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiego, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Chodzi o gwarancję odrębności i niezależności władzy sądowniczej od innych władz państwowych. Dotyczy to również gwarancji niezależności KRS od organów władzy ustawodawczej oraz władzy wykonawczej w procedurze powoływania sędziów.

W uzasadnieniu do swojej decyzji prezydent stwierdza, że przepisy ustawy budzą wątpliwości co do naruszenia konstytucyjnie chronionych wartości. Wskazuje na zarzuty związane z procedurą uchwalenia zaskarżonej ustawy. 

“W konsekwencji bezprawnego i trwałego zablokowania możliwości wykonywania mandatu przez panów posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, skład Sejmu, który podjął prace legislacyjne nad niniejszą ustawą, należy uznać za niepełny, i tym samym niezgodny z unormowaniami Konstytucji, podobnie, jak zaskarżoną ustawę pochodzącą od tak ukształtowanego Sejmu” – podkreślił Andrzej Duda. 

Dalej ocenia, że rozwiązania przyjęte w zaskarżonej ustawie budzą poważne wątpliwości konstytucyjne także w zakresie: biernego prawa wyborczego sędziów do KRS, kwestionowania prerogatywy prezydenta do powołania osoby do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego oraz zasad niezawisłości sędziowskiej, równoważenia się władz oraz legalizmu.

Ponadto określony w nowelizacji sposób przerwania kadencji obecnego składu Krajowej Rady Sądownictwa ma budzić wątpliwości co do spełniania przez tą regulację zasady trwałości kadencji organu konstytucyjnego – i naruszać wprost określoną w Konstytucji kadencję Krajowej Rady Sądownictwa.

“Z uwagi na powyższe okoliczności, podjąłem decyzję o skierowaniu zaskarżonej ustawy do Trybunału Konstytucyjnego celem zbadania zgodności z Konstytucją wskazanych we wniosku regulacji” – napisał prezydent Andrzej Duda w uzasadnieniu. 

Do rozstrzygnięcia zaistniałych wątpliwości wymagane jest udzielenie przez Trybunał Konstytucyjny odpowiedzi na pytanie, czy wprowadzone ustawą regulacje odpowiadają standardom konstytucyjnym.