Reporter Wall Street Journal Evan Gershkovich został w piątek skazany na 16 lat więzienia o zaostrzonym rygorze na podstawie zarzutów ws. szpiegostwa, które jego pracodawca i rząd USA odrzucili jako sfabrykowane.
Zakończenie jego szybkiego i tajnego procesu w wysoce upolitycznionym systemie prawnym kraju może potencjalnie utorować drogę do wymiany więźniów między Moskwą a Waszyngtonem.
Argumenty końcowe miały miejsce za zamkniętymi drzwiami na rozprawie, podczas której Gershkovich nie przyznał się do winy, według informacji prasowych z sądu. Prokuratorzy domagali się kary 18 lat pozbawienia wolności, ale sędzia zdecydował się na krótszy wyrok.
„To haniebne, haniebne skazanie nastąpiło po tym, jak Evan spędził 478 dni w więzieniu, niesłusznie zatrzymany, z dala od rodziny i przyjaciół, uniemożliwiono mu pisanie reportaży, a wszystko to za wykonywanie swojej pracy jako dziennikarz, powiedział w oświadczeniu dyrektor generalny Dow Jones i wydawca Wall Street Journal Almar Latour oraz redaktor naczelna Emma Tucker.
„Będziemy nadal robić wszystko, co możliwe, aby naciskać na uwolnienie Evana i wspierać jego rodzinę. Dziennikarstwo nie jest przestępstwem i nie spoczniemy, dopóki nie zostanie uwolniony. To musi się teraz skończyć” – dodano w oświadczeniu.
32-letni Gershkovich został aresztowany 29 marca 2023 r. podczas podróży reporterskiej do Jekaterynburga na Uralu. Władze twierdziły, nie oferując żadnych dowodów, że zbierał tajne informacje dla USA.
Od czasu aresztowania przebywał za kratkami, co zostanie zaliczone na poczet kary. Znaczną część tego czasu spędził w osławionym moskiewskim więzieniu Lefortovo – więzieniu z czasów carskich, używanym podczas czystek Józefa Stalina, kiedy to w jego piwnicach przeprowadzano egzekucje. Na czas procesu został przeniesiony do Jekaterynburga.
Gershkovich był pierwszym amerykańskim dziennikarzem aresztowanym pod zarzutem szpiegostwa od czasu Nicholasa Daniloffa w 1986 roku, w szczytowym okresie zimnej wojny. Zagraniczni dziennikarze w Rosji byli zszokowani aresztowaniem reportera, mimo że kraj ten wprowadził coraz bardziej represyjne przepisy dotyczące wolności słowa po wysłaniu wojsk na Ukrainę.
Departament Stanu USA uznał Gershkovicha za „niesłusznie zatrzymanego”, zobowiązując rząd do dążenia do jego uwolnienia.
Zapytany w piątek o możliwą wymianę więźniów z udziałem reportera, rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow odmówił komentarza.
Rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow powiedział w środę w ONZ, że Moskwa i „służby specjalne” Waszyngtonu omawiają wymianę z udziałem Gershkovicha. Rosja już wcześniej sygnalizowała możliwość wymiany, ale stwierdziła, że najpierw musi zapaść werdykt. Nawet po werdykcie każda taka transakcja może potrwać miesiące lub lata.
Prezydent Rosji Władimir Putin zasugerował na początku tego roku, że byłby otwarty na wymianę Gershkovicha na Vadima Krasikova, Rosjanina odsiadującego wyrok dożywocia za zabicie w 2019 roku w Berlinie obywatela Gruzji pochodzenia czeczeńskiego.
