Symbole Wielkiej Soboty i Wielkanocy

Kościół katolicki obchodzi dziś Wielką Sobotę – dzień ciszy i oczekiwania. To również dzień odwiedzania Bożego Grobu. Święta Wielkiej Nocy są pełne symboli związanych z obrzędami słowiańskimi i kościelnymi. Do najbardziej popularnych należą baranek, jajko i zajączek. Baranek symbolizuje Chrystusa i jego odkupienie grzechów, zaś zajączek to nowe życie.

Elżbieta Osińska-Kassa z Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi mówi, że jajko – obok wody, ognia i zielonej gałązki – to jeden z czterech podstawowych symboli związanych z tradycyjną polską obrzędowością wielkanocną i wiosenną. Poświęcone jajko stanowiło symbol początku nowego życia. Dzielono się nim podczas śniadania wielkanocnego, zaś w formie pisanki było też prezentem dla chrześniaków w czasie świąt, albo – jeżeli było wręczane przez dziewczynę chłopcu – wyraźnym akceptem do zalotów z jego strony.

Ogień to symbol śmierci i oczyszczenia. W niektórych parafiach w Wielką Sobotę palono ogniska. Wierni odpalali od nich świecie, by rozpalić pierwszy ogień w piecu domowym. Zabierano także węgielki z ognisk i wrzucano je do święconej wody. Wierzono bowiem, że dzięki temu dłużej będzie miała właściwości lecznicze. Woda była symbolem płodności, obmywano się nią w Wielki Piątek i oblewano w poniedziałkowy śmigus. Woda, którą święcono w Wielką Sobotę, przez cały rok miała zapewniać w gospodarstwie urodzaj. Mieszkańcy wsi uważali, że ma właściwości lecznicze.

Zielona gałązka to symbol zmartwychwstania. Występowała w dwóch formach – jedna to gaik, czyli przystrojony pęk gałęzi, z którym chodzono po wsiach. Druga to palma wielkanocna, którą tradycyjnie była witka wierzbowa z kotkami.